Bai, badakit, I. Mundu Gerra aztertzen ari gara. Bi gaiak (Inperialismoa eta Gerra Handia), ordea, ezin dira bata bestearengandik banandu. Honetan Bernardo Atxagak idatzitako azken liburua aurkeztuko dizuet: Zazpi etxe Frantzian. Kongora joan da, XX. mendearen hasieran, eta han, Belgikako Leopoldo II.a erregearen zerbitzura dauden militarren taldean girotu du nobela berria. Eta bidegabekeriari leihotik begiratu behar ziola erabaki du.Orain ez bada, hemen duzue oporraldietan irakurtzerako gonbitea. Zer dela eta aukeratu du Atxagak Kongo kolonia? Hona hemen egileak emandako erantzun batzuk:
Zer suposatzen du Kongok zuretzat: urruntasuna, pertsonen alde ilunaren azaleratzea, metarfora baten agertokia?
Metafora bat da batez ere, sinbolo bat. Zalantzarik gabe, badauka irakurketa historiko bat, baina badauka irakurketa ahistoriko bat ere, metaforaren alde doana. Erreferentzia literario zuzenenak dira, alde batetik, Jonathan Swiften literatura satirikoa eta umore beltza, eta, bestetik, Mark Twain, denuntzia egile gisa, alde politikotik. Nik aurrena pentsatu nuen Amazonian kokatzea beste jende batekin, baina gero Mark Twainen "Leopoldo II. erregearen bakarrizketa" izeneko artikulu interesgarria irakurri nuen. Bere zoritxarra dela-eta Kongok leku zabala izan du literaturan, uste duguna baino gheiago. Batzuetan ematen du horrorearen literaturaren azpiatal bat Kongori dagokiola. Kasu honetan asmaketa bat da, Obaba bezala neurri batean, geografia bat. Obaba hor nonbait dago, basoz inguratuta, eta hau ere basoz inguratuta dago. Hor kokatu dut, hain zuzen ere, hitz egin nahi nuelako ez nekazariez, baizik eta militarrez.
(Mugalari 515, Gara, 2009-ostirala-13)
Eta zein dira, zuretako, bidegabekeria agerikoenak?
Nobelari dagokionez, bidegabekeria da maparen goialdean La belle époque zela, eta hegoaldean, han, Afrikan, 10-15 milioi pertsona hil egin zituztela. Baina zein da bidegabekeria are eta handiagoa? Ba, nahiz eta Mark Twainek idatzi sekulako bidegabekeria izan zela, edo Arthur Conan Doylek horren aurkako liburuak idatzi, ba hala eta guztiz ere pasatu direla ehun urte, eta horko genozidaren omenezko monumentuak hantxe daudela. Heriotza, eta, gainera, burla historikoa. Baina hori, zoritxarrez, gure eguneroko airea da. Hor bizi gara.
(Berria, 2009-martxoa-7)
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire